Gevelafwerking met steenstrips of tegels

Steenstrips of tegels op isolatie

Zowel bij nieuwbouw als bij renovatie wordt tegenwoordig ook vaak geopteerd voor een gevelopbouw met isolatie via de buitenzijde van een gebouw. Het verlijmen van steenstrips of tegels op de isolatielaag, is dan ook in volle evolutie. Het gaat hierin niet altijd zozeer om het creëren van een aparte gevellook, maar eerder om het bekomen van technische of energetische voordelen ; in veel gevallen wordt gekozen voor baksteensteenstrips waarmee net hetzelfde uitzicht bekomen wordt als bij een traditioneel gemetselde gevel. Quasi alle gevelstenen kunnen ook in de vorm van steenstrips verkregen worden.

Bij nieuwbouw kan de totale dikte van de gevel verminderen en gezien de ‘buitengevel’ gedragen wordt door de draagmuur en niet door de fundering, kan ook de dikte van de funderingsmuren verminderen.

Bij renovatie is het de combinatie van zowel een esthetische als energetische opwaardering van het gebouw, die de oplossing interessant maakt.

Het systeem, samengesteld uit een thermisch isolatiemateriaal, eventueel een wapeningsmortel en een gelijmde (en gevoegde) bekleding, onderscheidt zich door de afwezigheid van een luchtspouw, die bij de traditionele methode een capillaire onderbreking vormt en voor de drainering van het water, dat bij slagregen doorheen het buitenspouwblad dringt, zorgt.

Niet alleen geprefabriceerde systemen die de isolatie en de bekleding combineren, maar ook het verlijmen van de bekleding op de werf kent een enorme groei omdat het risico op loskomen en vallen beperkter is. De verlijming gebeurt ofwel op een aangepaste isolatie, ofwel op een buitenbepleisteringsysteem op isolatie (ETICS), waarbij dan in de plaats van een bepleistering die veel onderhoud vereist, een harde gevelbekleding wordt aangebracht. In dit laatste geval is het de gewapende grondlaag, die op de isolatieplaat wordt aangebracht alvorens de steenstrips of tegels te verlijmen, die voor de regendichtheid van het systeem zorgt.

Een tweede functie van de wapeningsmortel is het overbruggen van de voegen tussen de panelen om scheurvorming te voorkomen. We gaan hieronder verder in op het verlijmen van de bekleding op de werf.

Verlijmen

Een goede verlijming start van een goed voorbereide ondergrond : een droge ondergrond (met een maximum vochtpercentage van 1,5) die voldoende vlak is. Gezien er altijd een risico is op loskomen en vallen door

1. mechanische belasting : de belasting onder andere beïnvloed door de ouderdom en de hoogte van de muur. Bij een muur die net opgetrokken is, ontstaan door de vervorming grote schuifspanningen tussen de ondergrond en de bekleding. Hetzelfde fenomeen treedt op des te hoger de wand is.
2. fysische belasting : de belasting veroorzaakt door de blootstelling aan vorst, vocht en temperatuurverschillen

is de minimum hechtsterkteprestatie op de bouwplaats bepaalt op 0,4 N/mm², maar ideaal is een hechtsterkteprestatie van 0,5 N/mm². Dit betekent dat de lijmkeuze een grote rol speelt en dat bij voorkeur geopteerd wordt voor dubbele verlijming om 100% lijmoverdracht te garanderen. Ook andere punten zoals de ‘open tijd’ van de kleefmortel (bij lijm die te lang ‘open’ staat, kan velvorming op de lijmrillen ontstaan, waardoor onthechting kan ontstaan), te meer omdat de gevolgen van onthechting groot kunnen zijn, moeten extra aandacht krijgen.

Ook de prestaties van de harde bekleding (bv. vorstbestendigheid) mag niet uit het oog verloren worden. Het is sterk aangeraden om steenstrips of tegels te gebruiken met een minimale lichtreflectiewaarde (LRV-waarde) van 20%, een vochtopname aan de bovenzijde kleiner dan 0,05% en aan de onderzijde kleiner of gelijk aan 0,3%. Het maximum tegelformaat dient kleiner dan 900 cm² te zijn met een maximale lengte van 600 mm, het maximale gewicht 25 k/m², tenzij er een extra mechanische verankering voorzien wordt.

Hoewel er geen regelgeving voor bestaat, kan de gevel bij grote oppervlaktes best onderverdeeld worden in zones van ± 3 m x 3 m door bewegingsvoegen die achteraf met een elastische voeg worden opgekit, zoals aanbevolen in de ETAG 017, de Europese Regelgeving omtrent geprefabriceerde systemen.

De steenstrips of tegels kunnen in elk mogelijk verband geplaatst worden en in een combinatie van verschillende groottes worden toegepast. Steenstrips kunnen, om de look van een gelijmde of gedunmetselde gevel te bekomen, quasi tegen elkaar geplaatst worden met een onderlinge afstand van minimum 3 mm. In dit geval worden ze achteraf niet gevoegd. Als geopteerd wordt voor een, qua look traditioneel gemetselde gevel, dient een voegbreedte van 5 tot 20 mm voorzien te worden. Om uitbloeiingen te voorkomen, is het raadzaam om tussen het verlijmen en het voegen één dag wachttijd te respecteren. De gepaste voegmortel hangt af van de toegepaste gevelbekleding, steenstrips of tegels.

Aandachtspunten

Hoewel één van de functies van de grondlaag erin bestaat de regendichtheid te waarborgen, verliest deze dunne en/of weinig capillaire bekleding sneller haar buffercapaciteit. Voor een duurzame gevel, is het ontwerp en de uitvoering van de technische details dus even belangrijk als bij een bepleistering op isolatie. De uitvoeringsdetails van deze laatste kunnen hierbij best als uitgangspunt gebruikt worden.