Op de werf
Een bouwwerf is een complexe situatie omdat er meestal verschillende bedrijven gelijktijdig of kort na elkaar aan het werk zijn. Ook verandert de werksituatie voortdurend naarmate het werk vordert. Gevaarlijke omgevingsfactoren zoals het werken op hoogte, de aanwezigheid van boven- en ondergrondse leidingen en gevaarlijke verkeerssituaties verhogen het risico. Daarom ligt het aantal arbeidsongevallen in de bouwsector een stuk hoger in vergelijking met andere industriële sectoren.
Vandaar het belang om vanaf de ontwerpfase, gedurende de uitvoeringsfase en tot en met de ingebruikname van het bouwwerk rekening te houden met veiligheid en gezondheid. Daarvoor is de betrokkenheid van alle bouwpartijen noodzakelijk : van opdrachtgever, ontwerper, aannemers tot onderaannemers. Zij moeten samen nadenken over de uitvoeringstermijn, de keuze van de bouwmaterialen en -materieel én de organisatie van de bouwplaats. In de Wet op het welzijn wordt de risicoanalyse beschouwd als basis voor het opstellen van preventiemaatregelen. Die systematiek moet dan ook worden toegepast op alle werkzaamheden uitgevoerd op de bouwplaats.
Een basisprincipe in preventie is het volgende : in eerste instantie het risico uitschakelen. Als dit niet mogelijk is, voor de nodige collectieve beschermingsmiddelen zorgen en de volgende stap is het voorzien en dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen. Het uitschrijven van procedures kan het risico verminderen. De collectieve maatregelen hebben dus voorrang op de persoonlijke beschermingsmiddelen.
Zoals eerder aangegeven is ‘vallen’ de oorzaak in 1/5de van de dodelijke ongevallen in de bouwsector : bij het uitvoeren van werken op een dak, op stellingen, in liftschachten, in traphallen, … Omdat het werken op stellingen courant is bij het toepassen van onze constructiemortels, gaan we hier dieper op in.
Steigers worden meestal gebruikt bij werken op een zekere hoogte. Dit brengt volgende risico’s met zich mee :
- val van personen
- val van voorwerpen
En wel meestal :
- bij het beklimmen of afdalen van de steiger
- vallen door een opening in de vloer
- vallen door onvoldoende randbescherming
- vallen van een te zwakke steiger
- vallen bij het instorten of omvallen van de steiger, bijvoorbeeld omdat de steiger niet beveiligd is tegen aanrijden
Ongevallen met steigers kunnen door diverse factoren worden veroorzaakt, maar hebben meestal een oorzaak die gelegen is in onjuist gebruik. Denk aan oorzaken als :
- het dragen van ongeschikt schoeisel waardoor men uitglijdt
- het even weghalen van een leuning om bijvoorbeeld gemakkelijker materialen op de steiger te kunnen zetten en die dan niet of onjuist terugplaatsen
- het verwijderen van de schoren door gebruikers waardoor de steiger onveilig wordt
- overbelasting van een steiger doordat er te veel personen of materiaal op een bepaalde oppervlakte aanwezig zijn